കച്ചി മേമന്മാരുടെ ചരിത്രം!

മട്ടാഞ്ചേരി തെരുവുകളിലൂടെ വെറുതെ അലഞ്ഞുതിരിഞ്ഞു നടക്കുമ്പോൾ ഒരു ബോർഡ് കണ്ണിലുടക്കി… കച്ചി ഹനഫി മസ്ജിദ്, സ്ഥാപിതം 1825… History of the Kutchi (Cutchi) Memon Community in Kochi and in India.

ഇവരല്ലേ അവർ… എന്നൊരു ചിന്തയാണ് ആദ്യം മനസ്സിൽ വന്നത്. കൊച്ചിയിലെ കച്ചിമേമന്മാർ, പ്രശസ്തർ, ഹനഫി ധാര പിന്തുടരുന്നവർ. മുൻപ് വായിച്ചിട്ടുണ്ടല്ലോ ഇവരെപ്പറ്റി, ഇബ്രാഹിം സുലൈമാൻ സേട്ട് ഉള്ള കാലത്തെപ്പോഴോ…

സത്യസന്ധരും സമാധാന പ്രിയരുമായ കച്ചിമേമന്മാർ

സത്യസന്ധരായ, സമാധാനപ്രിയരായ കച്ചവടക്കാർ എന്ന ഖ്യാതി മുൻപേതന്നെ കച്ചിമേമന്മാർക്ക് ലഭിച്ചിരുന്നു. സാമൂഹിക ചിന്താധാരയെ മുറുകെപ്പിടിച്ച് പൊതുസമൂഹത്തിനു വേണ്ട വിഷയങ്ങളിൽ ഇടപെട്ട് വേണ്ടത് ചെയ്തും, വേണ്ടാത്തതിനെ ഒഴിവാക്കിയും കൃത്യമായ ദിശയിലൂടെ മുൻപോട്ട് പോകുന്ന ഒരു ഇസ്‌ലാം സമൂഹമാണ് കച്ചിമേമന്മാർ. ഉദാരമതികളാണ്, ജീവകാരുണ്യ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ ഏർപ്പെടുന്നവരാണ്.

സിന്ധ് പ്രവിശ്യയിലെ ലോഹാന വിഭാഗങ്ങളിൽ നിന്നും ഒരു കൂട്ടർ അടർന്നു മാറി ഇസ്‌ലാം മതത്തെ പുൽകി മേമന്മാർ ആയതാണ് എന്നാണ് കച്ചിമേമന്മാരുടെ ചരിത്രം സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. ലോഹാന എന്ന കൂട്ടർ ക്ഷത്രിയ, ബ്രാഹ്മണ, വൈശ്യ, ജാട്ട് വിഭാഗങ്ങളിൽ എല്ലാം ഉണ്ടായിരുന്നു എന്നാണ് കുറിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്. മതം മാറിയതിൽ ഭൂരിപക്ഷം വൈശ്യ വിഭാഗക്കാർ ആയിരുന്നു എന്നും പറയപ്പെടുന്നു.

ലോഹാനകൾ രാമായണത്തിലെ കുശന്റെ പിൻഗാമികൾ ആയിരുന്നു എന്നും ലുഹാനകൾ ആണ് ലോഹാനകൾ ആയത് എന്നുള്ള ചരിത്രവും, സുന്നി മാത്രമല്ല, അവർ ഷിയാ വിഭാഗത്തിലേക്കും മത പരിവർത്തനം ചെയ്യപ്പെട്ട് ഖോജകൾ ആയ വസ്തുതകളും വലിയ ആഖ്യാനങ്ങളുടെ ഭാഗമാണ്. സ്വന്തം കുടുംബപ്പേര് പിൽക്കാലത്തും നിലനിർത്തിയ മേമനുകളും ഖോജകളും ഉണ്ട്. ലഖാനികളും, ജിന്നയുടെ പിതാവും യഥാക്രമം മേമനും, ഖോജയും ആണ്.

സൂഫി സന്യാസിയും മത പരിവർത്തനവും: മേമൻ ഉത്ഭവം

പതിനഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ ആദ്യപകുതിയിൽ സയ്യിദ് യൂസുഫുദ്ദീന്‍ എന്ന സുന്നി സൂഫി സന്യാസി സിന്ധ് പ്രദേശങ്ങളിൽ എത്തുകയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രഭാഷണങ്ങളിൽ ആകൃഷ്ടരായി ലോഹാന വിഭാഗത്തിലെ അനേകം കുടുംബങ്ങളും പ്രവിശ്യാ ഉപഭരണാധികാരിയുടെ ചില ഉപദേഷ്ടാക്കളും ഇസ്‌ലാം മതത്തിലേക്ക് മാറുകയും ചെയ്തു.

സുന്നി വിഭാഗത്തിലെ ഹനഫി വിചാരധാരയാണ് അവർ പിന്തുടർന്നത്. വിശ്വാസി എന്നർത്ഥം വരുന്ന മുഅ്മിന്‍ എന്ന പേരാണ് സൂഫി സന്യാസി അവർക്ക് നൽകിയത്. അവരുടെ നേതാവായുള്ള ആൾക്ക് സേത്ത് എന്ന പേരും നൽകി. ഇതാണ് പിൽക്കാലത്ത് “മേമൻ” ആയും “സേട്ട്” ആയും പരിണമിച്ചത്.

സിന്ധ് പ്രദേശം അക്കാലത്ത് ഭരിച്ചിരുന്നത് സമ്മാ വംശം ആയിരുന്നു. അവരുടെ പൂർവ്വികരും അവർക്ക് മുൻപേ ഭരിച്ചിരുന്ന സുമ്‌റോകളുടെ പൂർവികരും സുഹ്റവാദി സൂഫി സന്യാസികളുടെ പ്രേരണയാൽ രജപുത്ര വിഭാഗത്തിൽ നിന്നും ഇസ്‌ലാം മതം സ്വീകരിച്ചിരുന്നവർ ആയിരുന്നു. ഹനഫി വിചാരധാര തന്നെയായിരുന്നു അവരുടെ മാർഗ്ഗവും.

അങ്ങനെയുള്ള സമ്മവംശം ഭരിക്കുന്നിടത്ത് നിന്നും 1432 കാലഘട്ടത്തിൽ ഇസ്‌ലാം ആയ ലോഹാന വിഭാഗം എന്തുകൊണ്ട് മറ്റിടങ്ങൾ തേടി പോകണം.

മേമന്മാരുടെ സിന്ധ് ചരിത്ര വിശേഷങ്ങൾ

അതിനുത്തരമായി പറയുന്നത്, സമ്മ വംശത്തിലെ രാജാവ്, ജാം തഗ്‌ളക്, ജാം സിക്കന്ദർ എന്നിവരുടെ കാലത്ത് , സിന്ധി സ്വരങ്കർ സമൂഹം ഭൂരിഭാഗവും ഗുജറാത്തിലേയും രാജസ്ഥാനിലേയും പല പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നും സിന്ധിലെ അവരുടെ സ്വന്തം പട്ടണങ്ങളിലേക്ക് മടങ്ങിയെന്നും, ചിലർ സിന്ധു നദിയുടെ തീരത്ത് ദാഡുവിനടുത്തുള്ള ഒഴിഞ്ഞുകിടക്കുന്ന ഭൂമിയിൽ താമസമാക്കുകയും ചെയ്തു

മതപരിവർത്തനം നടത്തിയ ശേഷം അവിടെ നിൽക്കാനുള്ള ശ്രമം മെമോനുകൾ ഉപേക്ഷിച്ചത് സ്വരങ്കരും മറ്റു സമൂഹങ്ങളും അവർക്കു മേൽ ഏൽപ്പിച്ച പ്രയാസത്തെ സമ്മവംശ രാജാവ് പോലും അധികം ശ്രദ്ധിച്ചില്ല എന്ന കാരണത്താലാണ്.

സയ്യിദ് യൂസുഫുദ്ദീന്‍ പറഞ്ഞത് (“മറ്റൊരിടത്ത് എത്തിയതിനുശേഷം ഇസ്ലാമിനോടുള്ള നിങ്ങളുടെ കടമകൾ എളുപ്പത്തിൽ നിർവഹിക്കുന്നതിന് ഇവിടെ നിന്ന് കുടിയേറാൻ ഞാൻ നിങ്ങളെ ഉപദേശിക്കുന്നു. നമ്മുടെ മഹാനായ പ്രവാചകൻ ഇസ്ലാമിന്റെ ആദ്യ വർഷങ്ങളിൽ മുസ്ലീങ്ങളോട് കുടിയേറാൻ ഉപദേശിച്ചു. നിങ്ങളും ഇപ്പോൾ അതുപോലെ മറ്റൊരു സ്ഥലത്തേക്ക് പോകണം”) പ്രകാരം ഏകദേശം നൂറ്റമ്പത് മെമോൻ കുടുംബങ്ങൾ ടട്ട (Thatta) നഗരം ഉപേക്ഷിച്ച് തെക്കോട്ട് സഞ്ചരിച്ച് വരയാ നദിയുടെ തീരത്ത് താമസമാക്കി (ഹിജ്റക്ക് തുല്യം). വരയാ നദി കച്ച് മേഖലക്ക് അടുത്തുള്ള ഇന്നത്തെ നാരാ നദിയാണ് എന്ന് ചില ചരിത്രങ്ങൾ പറയുന്നു.

ജാം (സമ്മ രാജാവ്) സന്ജാറിന് മുൻപും സന്ജാറിന്റെ ആദ്യകാലത്തും സിന്ധിന്റെ തെക്കൻ ഭാഗങ്ങളിൽ ബലൂചികൾ സ്ഥിരമായി കൊള്ളയടി നടത്തിയിരുന്നു. കച്ചവടക്കാരായ മേമന്മാരുടെ കച്ചവടം നിലച്ചു. വരയയിൽ നിന്നും വീണ്ടും മേമനുകൾ മറ്റിടങ്ങളിലേക്ക് പലായനം ചെയ്തു.

കച്ചിലെ ക്ഷാമവും കൊച്ചിയിലേക്കുള്ള കുടിയേറ്റവും – History of the Kutchi (Cutchi) Memon Community in Kochi.

കറാച്ചിയിലേക്ക് പോയവർ പിൽക്കാലത്ത് സിന്ധി മേമൻ എന്നും, കത്തീവാഡിലെ ഹലാറിലേക്ക് പോയവർ ഹലാരി മേമൻ (ഇന്ന് വെറും മേമൻ) എന്നും, കച്ചിലെ ഭുജ് ലേക്ക് കുടിയേറിയവർ കച്ചി മേമനെന്നും, സൂറത്തിൽ പോയവർ സൂറത്തി മേമൻ എന്നും ഓഖയിലേക്ക് കുടിയേറിയവർ ഒഖായ് മേമൻ എന്നും അറിയപ്പെട്ടു.

കച്ച് മേഖലയിൽ 1803 -1806 കാലഘട്ടത്തിൽ പിടിപെട്ട ഭക്ഷണക്ഷാമം കാരണം മറ്റുള്ളവരെപ്പോലെ കച്ചി മേമന്മാരും അവിടെനിന്നും പലായനം ചെയ്യപ്പെടാൻ ഇടയാക്കി. 1806 നും 1815 നും ഇടയിലായാണ് കച്ചിമേമന്മാർ കൊച്ചിയിലെത്തുന്നത്. (അന്ന് അവർ കൊണ്ടുവന്നതാണ് മീൻ കൊണ്ടും മട്ടൻ കൊണ്ടും ഉള്ള മുട്ടിയ എന്ന വിഭവം). പിന്നീട് ആറാട്ടുപുഴ, ആലപ്പുഴ, കായംകുളം, കൊല്ലം, തിരുവനന്തപുരം ഭാഗങ്ങളിലേക്ക് കുടിയേറി കച്ചവടം തുടങ്ങി ഇവർ അഭിവൃദ്ധി പ്രാപിച്ചു. കണ്ണൂർ തലശ്ശേരി ഭാഗത്ത് കുടിയേറിയവർ തങ്ങളുടെ കാൽപ്പാടുകൾ പതിപ്പിച്ച് അവിടം വിട്ടുപോയി.

കച്ചിമേമന്മാരും കേരളീയ സമൂഹവും: കച്ചവടവും സാമൂഹിക ഇടപെടലുകളും

എന്നാൽ 1790 കാലഘട്ടത്തിൽ വിശാല തിരുവിതാംകൂർ, വ്യവസായങ്ങൾക്ക് പ്രാധാന്യം കൊടുത്തു തുടങ്ങിയതോടെ, ആലപ്പുഴ തുറമുഖം വരികയും മേമൻമാരുടെ കുറേ കുടുംബങ്ങൾ ആലപ്പുഴ ഭാഗത്ത് കുടിയേറുകയും ചെയ്യപ്പെട്ടിരുന്നു. ദിവാൻ രാജാ കേശവദാസൻ ആയിരുന്നു ഇതിനുപിന്നിൽ. ദിവാൻ മുൻകൈ എടുത്ത് ചില മേമൻ കുടുംബങ്ങളെ തിരുവനന്തപുരത്ത് നടയറ, അഞ്ചുതെങ്ങ് ഭാഗത്തായി താമസിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. എന്നാൽ ഇവരെല്ലാം “ഹലാരി (ഹലായി)” മേമന്മാരായിരുന്നു എന്ന സൂചനകൾ ആണുള്ളത്. അങ്ങനെയെങ്കിൽ കേരളത്തിലെ കച്ചി മേമന്മാരുടെ ചരിത്രം 1806 നും 1815 നും ഇടയിൽ ആണ് തുടങ്ങുന്നത്.

പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിൽ രാജാ കേശവദാസൻ കച്ചി മേമന്മാരെ മലയാളനാട്ടിൽ കൊണ്ടുവന്നു എന്ന് പറയുന്നതിൽ ഒരർത്ഥവുമില്ല. കാരണം രാജാ കേശവദാസൻ പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ട് കണ്ടിട്ടില്ല.

മട്ടാഞ്ചേരിയിൽ താമസിച്ച കച്ചി മേമന്മാർ സ്ഥാപിച്ച ആദ്യ മസ്ജിദ് ആണ് ചിത്രത്തിലുള്ളത്. കച്ചിമേമൻ മസ്ജിദ്, മട്ടാഞ്ചേരി, സ്ഥാപിതം (പണി പൂർത്തിയായത്) 1825. ഹാജി ദോസൽ ഖദ്വാനി സേട്ട് ആണ് ഈ പള്ളി നിർമ്മിച്ചത്. ആദ്യത്തെ ഇമാം ഹാജി ഇബ്രാഹിം ബാവ സൂഫി ആയിരുന്നു. മുൻപ് ഉറുദു ഭാഷയിൽ പ്രാർത്ഥന നടത്തിയിരുന്നെങ്കിലും ഇപ്പോൾ അറബിയും മലയാളവും ഉപയോഗിച്ചാണ് പ്രാർത്ഥന.

കച്ചിമേമൻ ചരിത്രത്തിലെ വ്യക്തികളും സ്ഥാപനങ്ങളും

ഇനിയും ധാരാളം പറയേണ്ടിവരും. കച്ചി മേമൻ ജമാ അത്തും, ഈസാ മൂസാ ട്രസ്റ്റും, കൊച്ചിൻ നേറ്റീവ് മർച്ചന്റ്‌സ് അസോസിയേഷനും, ഇബ്രാഹിം സുലൈമാൻ സേട്ടുവും, ജി എം ബനാത് വാലയും, ബാബു (ചെമ്മീൻ സിനിമ) സേട്ടുവും, അനേകം പള്ളികളും, ആദ്യമായിട്ടുള്ള ഉണക്കച്ചെമ്മീൻ കയറ്റുമതിയും, ചുരുക്കം ചില കച്ചി മേമന്മാർ ഷാഫി, മാലിക്കി വിചാരധാര പിന്തുടരുന്നതിനെ കുറിച്ചും… ഒക്കെ…

ഗാൽവിജേലും, സുക്കടിയും, കോസാഡിയും, പഛീയുമൊക്കെയായ ചടങ്ങുകളുള്ള കച്ചിമേമൻ കല്യാണവും, സുർക്കി മിശ്രിതം കൊണ്ടുണ്ടാക്കിയ ഇബ്രാഹിം പട്ടേല്‍ സേട്ടുവിന്റെ (വിയറ്റ്‌നാം കോളനിയിലെ മൂസാസേട്ട്) പട്ടേൽ തിയേറ്ററും, സേട്ടുവിന്റെ തെങ്ങിൻതോപ്പിലേക്കുള്ള തോപ്പുംപടിയും, “പർവ്വാ നഹി” പറവാന സേട്ടുവിന്റെ സ്റ്റാർ ടാക്കീസും കച്ചിമേമൻ ചരിത്രത്തിന്റെ ഭാഗങ്ങളാണ്.

ഇന്ത്യയുടെ.. ലോകത്തിന്റെ പലഭാഗത്തുമുള്ള പലവിഭാഗം മേമന്മാരുടെ വളർച്ചയും, ബോംബേ അധോലോകറാണി ജീനാ ബായ് ദാരുവാലിയുടെ കഥയും, ടൈഗർ, യാക്കൂബ് മേമന്മാരുടെ പേടിപ്പെടുത്തുന്ന ദുഷ്ട്ടകഥകളും എല്ലാം മേമൻ (memon) ചരിത്രങ്ങൾ തന്നെ.

ജയൻ കൂടൽ

Profile link: https://www.facebook.com/jayan.koodal.siju/

Summary: History of the Kutchi (Cutchi) Memon Community in Kochi and in India

The Kutchi (Cutchi) Memons, historically known for their honesty and peace-loving nature, are a Sunni Hanafi Muslim community with roots tracing back to the Lohana people of Sindh, many of whom converted to Islam in the 15th century due to the influence of the Sufi saint Sayyid Yusufuddin.

Facing difficulties and a lack of support from the then Samma dynasty rulers, these newly converted Memons migrated from Sindh, eventually leading to the formation of distinct Memon communities in various regions like Kathiawar (Halari Memon), Kutch (Kutchi Memon), and Surat.

The Kutchi Memons arrived in Kochi, later spreading to other parts of Kerala and becoming successful traders, leaving their mark with institutions like the Kutchi Memon Masjid in Mattancherry (established in 1825) and contributing significantly to the local culture and economy.